Polish Fireball Network - Pracownia Komet i Meteorów

W nocy 20 czerwca br. (noc z 20 na 21, z czwartku na piątek), ok. 23.55 naszego czasu, niebo nad zachodnią Polską rozświetlił wyjątkowo jasny meteor - bolid. Biorąc pod uwagę niezbyt późną godzinę i zebrane już informacje jest duża szansa, że fenomen został zaobserwowany przez sporą rzeszę osób, które bardzo prosimy o zgłaszanie relacji na adres naszej pracowni pkim@pkim.org .

Bolid leciał nad granicą Polski i Niemiec, więc dla większości obserwatorów pojawił się z grubsza na zachodzie. W opisie obserwacji prosimy podać jak zjawisko przebiegało i wyglądało, miejsce z którego obserwowano (miejscowość lub współrzędne), kierunek, na jakim meteor zaobserwowano oraz kierunek lotu (np. z lewej obserwatora ku prawej). Załączona ilustracja pokazuje jak zjawisko hipotetycznie mogło wyglądać dla obserwatora naocznego - jaśniejsze od gwiazd, kolor niebieskozielony, czas trwania kilka sekund. Możliwe fluktuacje jasności lub wrażenie "iskrzenia"

Uaktualnienie 26.06.2013. Do tej chwili bardzo wiele osób przekazało nam już swoje relacje, za które bardzo serdecznie dziękujemy. Każdy opis jest dla nas cenny i bardzo prosimy, jeśli ktoś zjawisko widział ale np. uważa, że jego obserwacja nie jest wartościowa, aby jednak nam ją przekazał. Szczegóły szybko zacierają się w pamięci. Każda dodatkowa informacja jest bardzo ważna. Osoby, które słyszały huk bardzo prosimy o opisanie jaki był to rodzaj dźwięku (np. przez porównanie), jednorazowy, czy wielokrotny, oraz z jakim opóźnieniem dźwięk dotarł do obserwatora, czy opóźnienie wyznaczono zegarkiem, czy tylko subiektywnym poczuciem czasu.

W imieniu nowego redaktora naczelnego, Łukasza Woźniaka zapraszamy do lektury nowego numeru Cyrqularza. W numerze 207 między innymi:

- Zaproszenie na konferencję IMC2013

- Sprawozdanie z Seminarium oraz Walnego Zgromadzenia PKiM

- Obszerny artykuł Andrzeja Skoczewskiego dotyczący bolidu Czelabińsk

- O planach budowy AstroBazy w Siedlcach

- Sprawozdanie z poszukiwań meteorytów w Oslo autorstwa kolegów z Sekcji Meteorytowej PkiM

- Sprawozdanie z VII Seminarium Meteorytowego w Olsztynie

- Informacje dla obserwatorów wizualnych

- Kącik kometarny przygotowany przez Tomka Fajfra

Zapraszamy do lektury!

Już w sierpniu bieżącego roku po raz drugi odbędzie się w Polsce konferencja meteorowa IMC 2013. Interenational Meteor Conference jest wydarzeniem skupiającym co roku ponad setkę badaczy meteorów z całego świata. Konferecja ta ma charakter otwarty – skupia zarówno zawodowych astronomów jak i miłośników astronomii. Organizowana jest przez Pracownię Komet i Meteorów w imieniu International Meteor Organization. Tegorocza konferencja odbędzie się w dniach od 22 do 25 sierpnia w Centrum Kongresowym IOR przy ulicy Władysława Węgorka w Poznaniu. W ramach spotkania przewidziano sesje wykładowe i posterowe o tematyce nawiązej do szeroko pojętych badań drobnej materii Układu Słonecznego. Tematem wykładów bedą zagadnienia astrofizyki meteoroidów, tematy związane z modelowaniem i badaniem rojów meteorowych, z metodami obserwacyjnymi, wynikami osiąganymi przez liczne grupy badawcze na świecie. Obok tego znajdzie się również miejsce na podsumowania i wyniki prac osób rozpoczynających swoją przygodę z meteorami. Tematyka konferencji sięga też zagadnień meteorytowych.

Wraz z końcem kwietnia nareszcie zaczęliśmy obserwować wzrost aktywności meteorowej, pojawiły się długo wyczekiwane roje "konie pociągowe wiosny" - Lirydy i eta Akwarydy. O ile Lirydy niestety trafiły w złą pogodę, o tyle Akwarydy dały wspaniały popis możliwości, czego nie omieszkały zarejestrować nasze kamery.

 

 

 

 

Pięć zdjęć pierścieni Saturna z zaobserwowanym zjawiskiem meteoru zostało wykonane przez sondę NASA Cassini. Zdjęcia te przedstawiają pierścienie A, B, C i zostały wykonane w latach 2009-2012.

Pierwsze cztery zdjęcia zostały wykonane podczas równonocy na Saturnie, gdzie promienie Słoneczne padają niemalże równolegle do pierścieni co powoduje że zjawisko meteoru jest łatwiejsze do rejestracji przez odpowiednio ustawioną sondę Cassini.

Za kilka dni na naszym niebie nastąpi maksimum roju Eta Aquarydów utworzonego przez kometę Halley'a - poinformował PAP dr hab. Arkadiusz Olech z Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie.

Astronom przypomniał, że orbita słynnej kometa Halley'a przecina się z orbitą Ziemi w dwóch miejscach. "Materiał pozostawiony przez kometę w jednym z tych miejsc daje meteory z roju Eta Aquarydów, a w drugim z roju Orionidów. W Polsce dobrze znany jest ten ostatni rój, znacznie mniej słyszy się o pierwszym i to pomimo tego, że potrafi być on 2-3 razy aktywniejszy od Orionidów" - zauważył dr Olech.

Maksimum tegorocznych Lirydów wystąpiło rankiem w nocy z 21 na 22

kwietnia z aktywnością na poziomie 20-30 meteorów na godzinę - informuje International Meteor Organization (IMO).

Okres od 16 do 25 kwietnia to czas, w którym możemy obserwować meteory z ciekawego roju Lirydów. Maksimum aktywności występuje zazwyczaj w okolicach nocy z 21 na 22 kwietnia, z tym, że w bardzo zmiennych z roku na rok momentach. W tym roku największych liczb godzinnych astronomowie oczekiwali 22 kwietnia w przedziale od godziny 6 do 17 naszego czasu, z najbardziej prawdopodobnym momentem w okolicach godziny 13.30.

Według wykresu aktywności zaprezentowanego na stronach International Meteor Organization (IMO) maksymalne liczby godzinne odnotowano 22 kwietnia o godzinie 3.56 naszego czasu. Był to więc moment korzystny dla obserwatorów w Europie. Aktywność roju sięgnęła wtedy 26 meteorów na godzinę.

Paul Wiegert z Uniwersytetu Western Ontario przedstawił prognozę według której 12 stycznia 2014 roku znajdziemy się w strumieniu cząstek wyrzuconych z komety C/2012 S1 (ISON).

16 kwietnia 2013 roku o godzinie 20:26UT (22:26 czasu lokalnego) niebo nad granicą Polsko-Czesko-Słowacką rozświetlone zostało przez wyjątkowo jasne zjawisko. Bolid zarejestrowany został przez bardzo wiele stacji bolidowych PFN oraz z terenu Czech, Słowacji i Węgier. Trwa analiza uzyskanych zapisów. Wstępne szacunki pozwalają na stwierdzenie że było to zjawisko bardzo długie. Przelot zarejestrowany został na długości prawie 250km! Duża prędkość wejścia w atmosferę oraz wysokość na jakiej bolid się zakończył wykluczają możliwość znalezienia spadku meteorytu. Naoczni świadkowie informują o niebiesko-zielonym kolorze oraz widocznej fragmentacji. Niezwykłe szczęście miał fotograf z Węgier. Zarejestrował ostatnią fazę lotu aparatem z teleobiektywem. Na zdjęciach dostrzec można kolor, pozostawiony pomarańczowy ślad, a na koniec kilka wyraźnie rozdzielonych fragmentów. Wszystkich świadków prosimy o przesyłanie swoich relacji na nasz adres mailowy pkim@pkim.org. Więcej szczegółów podamy po analizie zebranych materiałów.

Nuży rozpoczynanie kolejnego wpisu w pierwszych miesiącach roku od utyskiwania na (nie)pogodę - ale jest pogoda panią naszą i władczynią bezwzględną. Dlatego też, niestety, kolejny miesiąc przednówka można podsumować jednym, niezbyt rozbudowanym wpisem. Cóż, łakniemy pogody jak kania dżdżu, bijemy czołem i zaklinamy niebo, a tymczasem cieszmy oczy tymi kilkoma ładnymi meteorami, które wpadły jakimś przypadkiem w nasze sieci - ostrząc zęby w oczekiwaniu na pierwsze poważne wydarzenie tego roku, nadchodzące za kilka dni maksimum Lirydów.