Polish Fireball Network - Pracownia Komet i Meteorów

Z przyjemnością informuję, że kolejny artykuł autorstwa Polskiej Sieci Bolidowej został zaakceptowany do druku w prestiżowym MNRAS. Lista autorów
zawiera aż 30 nazwisk. Poniżej notka prasowa.

Około 30-40 tysięcy lat temu w wewnętrznym Układzie Słonecznym doszło do katastrofy, w której zniszczone zostało
ciało o rozmiarach kilku lub nawet kilkunastu kilometrów. Powstałe w ten sposób szczątki poruszały się po orbicie, która aż w dwóch
miejscach przecina się z orbitą naszej planety, przez co Ziemia wpada w ten rój kosmicznych odłamków aż dwa razy do roku. Spotkanie

Perseidy są jednym z najłatwiejszych do zaobserwowania, największym i najdłuższym corocznym rojem meteorowym. Zjawisko to często potocznie nazywamy Łzami Świętego Wawrzyńca. Rój ten był najbardziej ekscytującym zjawiskiem w latach 90 tych XX wieku, z aktywnością 1991 i 1992 roku w maksimum nawet z liczbą ZHR 400. Aktywność ta niestety spadła w latach późniejszych do liczby ZHR 100-120.

Aktywność tego roju zaczyna się już w połowie lipca a kończy się pod koniec sierpnia, a wynosi od kilku zjawisk na godzinę na początku i końcu jego aktywności do ponad 100 zjawisk w okolicach maksimum przypadającym zazwyczaj między 11 a 13 sierpnia.

Kometa Swift-Tuttle to największy znany obiekt kometarny, który wielokrotnie zbliżył się do orbity Ziemi. Ostatnio obiekt ten przeszedł w pobliżu Ziemi w 1992 roku, następne takie przejście nastąpi dopiero w 2126 roku. Jądro tej komety ma ok. 26 kilometrów średnicy, co przekłada się na bardzo dużą ilość materiału w postaci pyłu i małych cząstek naniesionego na swojej orbicie. Ziemia rokrocznie przechodzi przez pył pozostawiony przez tą kometę przy poprzednich jej przejściach w okolicach naszej planety, co tworzy w lipcu i sierpniu znany rój meteorów – Perseidy.


Zazwyczaj gdy w noc maksimum, w jej drugiej połowie, gdy mamy dobre warunki pogodowe i sprzyjającą fazę Księżyca, można zaobserwować 60 - 90 meteorów na godzinę z roju Perseidów. W tym roku inaczej niż zwykle, ślad po komecie w okolicach samego maksimum jest szczególnie zagęszczony, co przełoży się na dość nagły wzrost aktywności tego roju. Na orbitę cząstek pozostałych po komecie mają wpływ duże planety, a szczególnie Jowisz który ma najmocniejszy wpływ grawitacyjny na pozostałości po tej komecie. Dodatkowo w przewidywaną noc maksimum z 11/12 sierpnia Księżyc zajdzie zaraz po północy co da obserwatorom 3-4 godziny bardzo ładnego spektaklu na niebie.

Pozycja i dryft radiantu Perseidów.

Czytaj dalej!

Roje meteorów na wakacje!

Lato z ciepłymi nocami to najlepsza pora na przygodę pod rozgwieżdżonym niebem z wieloma ciekawymi rojami meteorów.

Na początku wakacji aktywne są meteory z roju Botyd czerwcowych (JBO) z maksimum 27 czerwca, ich aktywność jest dość nieprzewidywalna – bywają lata z wybuchami aktywności do kilkuset meteorów na godzinę.

W lipcu można też zauważyć zwiększoną aktywność meteorów z dość dużego rozmiaru radiantu „Anthelion”. W skład tego roju (ANT) wchodzą cząstki których centrum promieniowania znajduje się 15 stopni na wschód od punktu anthelion na ekliptyce. Punkt ten w ciągu miesiąca przemieszcza się z gwiazdozbioru Strzelca, poprzez Koziorożca aż do Wodnika pod koniec lipca.

Nowym rojem odkrytym w 2009 roku są lipcowe gamma Drakonidy (GDR). O tym roju nie wiemy jeszcze za wiele, poza tym że są podobne do kappa Cygnid (KCG) i mogą być ich wczesną odmianą.

Obfitującym w bardzo jasne zjawiska (bolidy) jest rój alfa Capricornid (CAP), którego maksymalny ZHR od 25 do 30 lipca nie przekracza 5 zjawisk na godzinę.

Delta Akwarydy Południowe (SDA) to jeden z najaktywniejszych letnich strumieni meteorowych. W naszych szerokościach geograficznych radiant jego nie wznosi się wysoko nad horyzont, mimo tego meteory z tego roju są liczne i każdej nocy można ich zaobserwować od kilkunastu do kilkudziesięciu sztuk.

Od połowy lipca swoją aktywność zaczynają „Łzy św. Wawrzyńca”- meteory najaktywniejszego letniego roju. Jego aktywność w połowie lipca to kilka sztuk na noc, a już pod koniec miesiąc ZHR osiąga wartość 5-10 na godzinę. W tym roku mimo niekorzystnych faz Księżyca (pełnia 18 sierpnia), Perseidy mogą sprawić nam miłą niespodziankę.

Ostatnim ciekawym wakacyjnym rojem są Kappa Cygnidy, w maksimum które wypada 18 sierpnia osiągają 3-5 zjawisk na godzinę. Łatwo je odróżnić od innych tego typu meteorów, ponieważ mają małą prędkość a do tego ich zjawiska są jasne ze śladami.

Czytaj dalej.:

Składanka z nocy, PFN 32 Chełm, Maciek Maciejewski POWIĘKSZ

Składanka z nocy, PFN 32 Chełm, Maciek Maciejewski POWIĘKSZ

Składanka z nocy, PFN 32 Chełm, Maciek Maciejewski POWIĘKSZ

Geminidy obok Perseidów to jeden z najaktywniejszych rojów meteorów. W tym roku mamy doskonałe warunki stworzone przez nów Księżyca, który wystąpi trzy noce wcześniej. Przy sprzyjającej pogodzie pozwoli to na obserwacje niezłego spektaklu na niebie. Aktywność tego roju w maksimum ma wynosić ok. 120 zjawisk na godzinę.

Składanka 6 Geminidów z 2013 roku z nocy maksimum - Canon 450D/50mm@2.5/ISO800/30sekund

Wieczorem, 31 października o godzinie 19:05 czasu polskiego, niebo nad Polską rozświetlił potężny, zielonkawy bolid o jasności około -15 magnitudo. Wczesna godzina, bezchmurne niebo oraz obchodzone święta spowodowały, że o zjawisku alarmowało bardzo dużo ludzi z całego kraju. W sieci z minuty na minutę przybywało zdjęć, zapisów z kamer samochodowych oraz opisów przelotu bolidu przez naocznych świadków.

Wstępne wyniki

Bolid z 31.10.2015 z godziny 18:05 czasu uniwersalnego (UT) był jednym z największych zjawisk zarejestrowanych przez Polską Sieć Bolidową. Porównywalnym pod względem jasności i parametrów wydaje się być tylko bolid Kościerzyna z 31 maja 2009 roku. Bolid PF20151031 "Okonek" osiągnął jasność wstepnie ocenianą na około -15 magnitudo. Był to bolid kometarny, pochodzący z roju Taurydów Południowych (STA). Zjawisko rozpoczęło się na wysokości 111 km nieco na wschód od miejscowości Tuchola. Bolid przemieszczając się na zachód z prędkością około 31km/s w krótkim czasie osiągnął jasność maksymalną około -15 magnitudo. Punkt o maksymalnej jasności znajdował się w pobliżu miejscowości Okonek, na wysokości 81km. Podczas rozbłysku bolid rozświetlił niebo praktycznie nad całą Europą Środkową. W rozbłysku bolid utracił znaczną część swojej masy tym niemniej znacząca jej część przetrwała fragmentację i kontynuowała dalszy lot osiągając ostatecznie wysokość 56km. Po przelocie bolidu słyszalne były efekty dźwiękowe w postaci stłumionych grzmotów. Ślad po przelocie bolidu utrzymywał się przez nieomal godzinę. Zjawisko z godziny 18:05 UT było obserwowane przez osoby licznie zgromadzone tego dnia na cmentarzach. Jeden z najlepszych zapisów fotograficznych bolidu powstał przy próbie fotografowania nagrobków przy długim czasie ekspozycji. Aleksander i Grzegorz Zielenieccy z Czernic Borowych sfotografowali nie tylko zjawisko bolidu ale też utrzymujący się dość długo wyraźny ślad bolidowy. Zjawisko to wpisuje się w trwające obecnie maksimum roju Taurydów o podwyższonej aktywności bolidowej. Maksimum to potwierdza dziesięcioletnią okresowość roju wskazywaną przez Davida Ashera. Prócz bolidu z godziny 18:05 zarejestrowano też kilka innych jasnych Taurydów, między innymi w 4 godziny po opisywanym zjawisku nad Polską pojawił się Tauryd o jasności porównywalnej z Księżycem w pełni. W ciągu najbliższych dwóch lub trzech nocy nad Polską mogą pojawić kolejne potężne zjawiska z roju Taurydów

Powiązanie ze spadkami meteorytów

Wykluczone jest jakiekolwiek powiązanie bolidu PF20151031 z rzekomym meteorytem odnalezionym 31.10.2015 roku na Dolnym Śląsku. Taurydy są zjawiskami pochodzenia kometarnego, materia ulegająca ablacji jest bardzo porowata i wrażliwa mechanicznie, ulega błyskawicznemu odparowaniu na dużej wysokości. Co więcej odległość pomiędzy końcowym punktem bolidu a wskazywanym miejscem odnalezienia opisywanych obiektów jest ogromna i wyklucza jakiekolwiek powiązanie, zupełnie niezgodny jest też kierunek lotu. Próbę powiązania zjawiska z upadkiem meteorytu można porównać do próby powiązania kawałka gumy odnalezionego we Wrocławiu z eksplozją opony w pobliżu Szczecina.

Aktualna jakość danych

Parametry bolidu obliczone zostały na podstawie jednej obserwacji fotograficznej i 6 obserwacji wideo uzyskanych za pomocą kamer sieci PFN. Są to wyniki obarczone pewną niepewnością, po zebraniu wszelkich dostępnych danych obliczenia zostaną powtórzone. Przedstawiony opis wystarczający jest jednak do nakreślenia podstawowych cech zjawiska z 31.10.2015 roku

Rzut trajektorii bolidu z 31 10 2015

Perseidy 2014 - PFN42 Błonie, Paweł Zaręba

Sierpień, to czas w którym na naszym niebie obserwujemy jeden z najaktywniejszych rojów meteorowych w całym roku. Pierwsze Perseidy można obserwować od połowy lipca, zaś ostatnie pod koniec sierpnia. Największy popis dają jednak w nocy z 11/12 i 12/13 sierpnia.

Zapraszamy do dyskusji o Lirydach na żywo na naszym forum :)
W tym roku być może będzie większa aktywoność tego roju niż zwykle.

Topic: Lirydy w 2015 roku - możliwa większa aktywność do ZHR ok 90!

Miłośnicy obserwacji meteorów mają zwykle pełne ręce roboty od środka lata do początku zimy. W tym okresie swoją aktywnością co chwilę popisuje się jakiś duży lub ciekawy rój meteorów. Największy okres posuchy występuje za to w pierwszych miesiącach każdego roku. Od niespełna połowy stycznia, kiedy kończą się Kwadrantydy mamy ponad trzy miesiące bez żadnego ciekawego i dużego roju.

Liryd zarejestrowany przez Pawła Zarębę PFN42 Błonie

SOBOTA 07.03.2015 CAMK Warszawa

09:00 - 09:10 Sprawy organizacyjne, otwarcie XXX Seminarium PKiM

Sesja poranna

09:10 – 09:40 Przemysław Żołądek, Podstawy nauki o meteorach
09:40 - 10:00 Mariusz Wiśniewski, Działanie i wyniki Polish Fireball Network w 2014 roku
10:00 - 10:30 Michał Żołnowski, Michał Kusiak, Nowy polski teleskop w Chile
10:30 – 11:00 Przemysław Żołądek, Earthgrazery nad Polską

11:00 - 11:20 Przerwa kawowa

11:20 - 11:50 Zbigniew Tymiński, Klasyfikacja Meteorytów
11:50 - 12:20 Marcin Stolarz, Poszukiwania w Benguerir
12:20 - 13:00 Przemysław Żołądek, Projektowanie stacji megapikselowych

13:00 – 13:15 Zdjęcie grupowe
13:15 - 15:00 Przerwa obiadowa

Sesja popołudniowa

15:00 - 15:20 Przemysław Żołądek, Detektor pojaśnienia tła – podejście alternatywne
15:20 – 15:50 Karol Fietkiewicz, Nowa technika prowadzenia obserwacji radiowych
15:50 - 16:20 Przemysław Żołądek, Obserwacje radiowe w praktyce

16:20 - 16:40 Przerwa kawowa

16:40 - 17:00 Mariusz Wiśniewski, Plany rozwoju i szerszej współpracy (WWW, Urania, wsparcie)
17:00 - 17:30 Andrzej Skoczewski, Nowa strona PKiM, forum pkim.org
17:30 – 17:35 Zamknięcie XXX Seminarium PKiM

17:35 – 18:00 przerwa przed Walnym, możliwość zobaczenia prototypów CGMS-1 i CGMS-2

Walne Zgromadzenie Członków Pracowni Komet i Meteorów

18:00 - 18:30 Sprawozdanie z działalności zarządu PKiM
18:30 - 18:45 Głosowanie nad absolutorium dla ustępującego Zarządu PKiM
18:45 - 19:15 Wybory nowego Zarządu PKiM
19:15 - 20:00 Wolne wnioski członków – głosowanie

Zakończenie Walnego Zebrania