Wiadomości

Kolejne burze i kolejne wyniki w postaci sprite'ów . Tym razem stacja PFN 24 Gniewowo na Pomorzu kierowana przez wyżej podpisanego w nocy z 2/3 sierpnia zarejestrowała dwa sprite'y które zlokalizowane były nad komórką burzową która przetoczyła się nad Wrocławiem.

Zarejestrowanie tego fenomenu natury jest bardzo trudne nie tylko ze względu na krótkotrwałość sprite'ów (poniżej 1/50 s) ale też muszą zaistnieć szczególne warunki - odległa chmura burzowa, natomiast w miejscu obserwacji musi być bezchmurna noc. Poniżej animacje :

Foto. Stracona torba z narzędziami.(NASA)

Najsławniejsza torba z narzędziami na świecie (i w kosmosie) przestanie niedługo istnieć. Torba z narzędziami pochodząca z ISS wejdzie dziś w ziemską atmosferę i ulegnie spaleniu. Prawdopodobnie już dziś, 3 sierpnia o godzinie 13:16 UT nad zachodnim Pacyfikiem (12.7 N, 257.1 E) będzie można zobaczyć bolida spowodowanego tą torbą. Astronautka Stefanyshyn-Piper upuściła torbę 18 listopada 2008, kiedy pracowała na zewnątrz stacji ISS. Od tego czasu torba okrążyła Ziemię ponad 4000 razy i była również obserwowana przez miłośników astronomii (ostatnio miała jasność około 4 magnitudo!). Torbę można śledzić za pomocą strony Heavens-Above (ustaw swoje współrzędne geograficzne i kliknij, ISS Toolbag). Śledź torbę za pomocą serwisu n2yo.

Dzięki ostatniej nocnej nawałnicy i burzy która przetoczyła się nad centralną Polską stacja PFN Urzędów-Kraśnik kierowana przez Józka Barana zarejestrowała rzadkie zjawisko sprite'a. Operator stacji podczas przeglądania wyników z dzisiejszej nocy (18/19 lipca) znalazł aż 4 tego typu zjawiska.

Zarejestrowanie tego fenomenu natury jest bardzo trudne nie tylko ze względu na krótkotrwałość sprite'ów (poniżej 1/50 s) ale też muszą zaistnieć szczególne warunki - odległa chmura burzowa, natomiast w miejscu obserwacji musi być bezchmurna noc. Pierwsze tego typu zjawisko zostało zarejestrowane ponad miesiąc temu przez Krzysztofa Polakowskiego (wyżej podpisanego) z PFN 24 Gniewowo. Natomiast kilka dni temu zjawisko to utrwalił również Maciej Reszelski (PFN Szamotuły). Poniżej fotografie:

Foto. Jasny meteor z roju Perseidów zaobserwowany lustrzanką cyfrową. (Krzysztof Polakowski)

Od połowy lipca możemy obserwować początek aktywności roju meteorów Perseidów. Dla laików Perseidy to w zasadzie jedyny rój obecny w kalendarzu, ponieważ najczęściej widziany podczas letniego wypoczynku w połowie sierpnia (tegoroczne maksimum wypada 12 sierpnia). Obserwacjom sprzyjają wydłużające się ale nadal ciepłe noce. Tymczasem meteory z tego roju możemy obserwować z całą pewnością od drugiej połowy lipca. Polscy obserwatorzy meteorów donosili w latach ubiegłych nawet o aktywności w pierwszych dniach miesiąca (patrz informacje o tzw. Wczesnych Perseidach na Astro-Forum oraz na naszych stronach internetowych).

Obserwator obserwujący poza miastem, w bezksiężycową noc powinien mieć szansę zobaczenia pojedynczych zjawisk z tego roju w ciągu godziny (liczby ZHR nie przekraczają wartości 10 do początku sierpnia).

Poza Perseidami aktywne są obecnie również roje: alfa-Capricornidów, delta-Aquarydów Południowych i Antyhelionu. Co jakiś czas na niebie można również zaobserwować meteory sporadyczne. Aby dobrze zidentyfikować zjawisko należące do danego radiantu roju należy posłużyć się kryterium przynależności. Najważniejsze z nich polega na przedłużeniu trasy meteoru wstecz na niebie. Potrzebujemy też znać położenie radiantu Perseidów w noc obserwacji.

W nocy z 12/13 lipca stacja bolidowa w Colorado (USA) zarejestrowała bolida o jasności - 10 magnitudo. Zjawisko bolidowe trwało aż 5,5 sekundy, największy rozbłysk miał miejsce nad Cripple Creek.

Z obserwacji bazowej z drugą stacją w Nowym Meksyku udało się obliczyć, iż prędkość końcowa meteoroidu wynosiła tylko 16 km/s. W połączeniu z niską wysokością zgaśnięcia tego bolidu można myśleć o spadku meteorytu. Niestety przyglądając się bliżej krzywej jasności wnioskować należy, iż ciało to uległo całkowitej ablacji przed dotarciem do powierzchni Ziemi.

Przed paroma dniami, sporą sensacje wzbudził bardzo jasny bolid, który pojawił się nad Pomorzem. Do PKIM spłynęło wiele raportów naocznych świadków tego spektakularnego zjawiska. Po zebraniu danych i analizie materiału video z dwóch stacji: PFN Gniewowo oraz PFN Poznań, której przed kilkunastoma godzinami dokonał Przemysław Żołądek, można wstępnie oszacować parametry zjawiska.

 
• prędkość początkowa z jaką wszedł meteoroid w atmosferę wynosi ~36 km/s
• widoczna wysokość zjawiska : 115 km do około 75 km nad powierzchnią Ziemi.
• kierunek w jakim wpadł meteoroid (ok.)wschód-zachód
• nachylenie trajektorii wyniosło 45 stopni do powierzchni.
• materia raczej kometarna -lodowa
• rozpad (widoczny w postaci błysku) nad Kościerzyną.

Spadek meteorytu niemożliwy, ze względu na zbyt dużą prędkość początkową a przede wszystkim zbyt duża wysokość zgaśnięcia bolidu.

Poniżej trajektoria:

Pod koniec kwietnia dostałem maila od Pani Elżbiety Koziróg (nauczycielka fizyki w Zespole Szkół Ogólnokształcących numer 1 w Gdyni) z zapytaniem o możliwość zorganizowania przez "Pracownię Komet i Meteorów" warsztatów astronomicznych dla jej uczniów. Przez kolejne tygodnie ustaliliśmy miejsce, plan zajęć oraz niemal wszystkie szczegóły dotyczące wyjazdu wymieniając się jedynie pocztą elektroniczną! Do pomocy w szkoleniu uczniów - wykładach i obserwacjach - zgłosił się niezawodny Krzysiek Polakowski. Kluczowy był wybór miejsca do obserwacji, padł on na bazę ZHP w Leśnej Hucie, znajdującą się w Borach Tucholskich w pobliżu miejscowości Czarna Woda. Mimo nieco spartańskich warunków mieszkaniowych i sanitarnych miejsce okazało się niezwykle atrakcyjne, ze względu na niezanieczyszczone światłem niebo. Poniżej 30-sekundowe zdjęcie nieba wykonane przy pomocy Canona 350D.

Od najbliższego poniedziałku do czwartku (25-28 maja, 2009) współpracownicy Pracowni poprowadzą szkolenie astronomiczne dla uczniów III Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni. Miejscem wspólnych obserwacji nieba będzie Leśna Huta, położona w Borach Tucholskich.

Rój ten jest związany ze słynną kometą 1P/Halley (Denning, Nature, 77, str. 619, 1908) a meteoroidy,jakie widzimy obecnie w postaci meteorów zostały wyrzucone z ciała macierzystego przed rokiem 837 (Ryabova, Monthly Notice of the Royal Astronomical Society, 341, str. 739, 2003). Aktywność eta-Aquarydów trwa orientacyjnie od 19 kwietnia do 28 maja. Maksimum występuje zazwyczaj w nocy 5/6 maja.

Miło nam poinformować, iż 20 lutego 2009 ruszyła pierwsza w Polsce w pełni automatyczna fotograficzna stacja bolidowa. Konstrukcja Przemysława Żołądka stanęła u dotychczasowego wieloletniego obserwatora fotograficznego meteorów- Krzysztofa Polakowskiego w Gniewowie na Pomorzu. Data szczególna gdyż dokładnie wtedy 5 lat temu przeleciał słynny bolid „Łaskarzew” o jasności – 11 mag, którego członkowanie Pracowni zarejestrowali z Ostrowika. Sfotografowanie tego zjawiska jest umowną datą powstania Polskiej Sieci Bolidowej. Od tamtego czasu nastąpił niesamowity skok technologiczny z analogowych lustrzanek z drogimi kliszami, na obecnie wielomegapikselowe, wysokoczułe cyfrowe lustrzanki, które sterowane mogą być za pomocą komputera z dowolnego miejsca w Polsce. Nikt wtedy nie śmiał nawet myśleć o takiej technice w fotografii meteorowej. A jednak …