Jasne zjawisko nad Polską - wstępne wyniki

Wieczorem, 31 października o godzinie 19:05 czasu polskiego, niebo nad Polską rozświetlił potężny, zielonkawy bolid o jasności około -15 magnitudo. Wczesna godzina, bezchmurne niebo oraz obchodzone święta spowodowały, że o zjawisku alarmowało bardzo dużo ludzi z całego kraju. W sieci z minuty na minutę przybywało zdjęć, zapisów z kamer samochodowych oraz opisów przelotu bolidu przez naocznych świadków.

Wstępne wyniki

Bolid z 31.10.2015 z godziny 18:05 czasu uniwersalnego (UT) był jednym z największych zjawisk zarejestrowanych przez Polską Sieć Bolidową. Porównywalnym pod względem jasności i parametrów wydaje się być tylko bolid Kościerzyna z 31 maja 2009 roku. Bolid PF20151031 "Okonek" osiągnął jasność wstepnie ocenianą na około -15 magnitudo. Był to bolid kometarny, pochodzący z roju Taurydów Południowych (STA). Zjawisko rozpoczęło się na wysokości 111 km nieco na wschód od miejscowości Tuchola. Bolid przemieszczając się na zachód z prędkością około 31km/s w krótkim czasie osiągnął jasność maksymalną około -15 magnitudo. Punkt o maksymalnej jasności znajdował się w pobliżu miejscowości Okonek, na wysokości 81km. Podczas rozbłysku bolid rozświetlił niebo praktycznie nad całą Europą Środkową. W rozbłysku bolid utracił znaczną część swojej masy tym niemniej znacząca jej część przetrwała fragmentację i kontynuowała dalszy lot osiągając ostatecznie wysokość 56km. Po przelocie bolidu słyszalne były efekty dźwiękowe w postaci stłumionych grzmotów. Ślad po przelocie bolidu utrzymywał się przez nieomal godzinę. Zjawisko z godziny 18:05 UT było obserwowane przez osoby licznie zgromadzone tego dnia na cmentarzach. Jeden z najlepszych zapisów fotograficznych bolidu powstał przy próbie fotografowania nagrobków przy długim czasie ekspozycji. Aleksander i Grzegorz Zielenieccy z Czernic Borowych sfotografowali nie tylko zjawisko bolidu ale też utrzymujący się dość długo wyraźny ślad bolidowy. Zjawisko to wpisuje się w trwające obecnie maksimum roju Taurydów o podwyższonej aktywności bolidowej. Maksimum to potwierdza dziesięcioletnią okresowość roju wskazywaną przez Davida Ashera. Prócz bolidu z godziny 18:05 zarejestrowano też kilka innych jasnych Taurydów, między innymi w 4 godziny po opisywanym zjawisku nad Polską pojawił się Tauryd o jasności porównywalnej z Księżycem w pełni. W ciągu najbliższych dwóch lub trzech nocy nad Polską mogą pojawić kolejne potężne zjawiska z roju Taurydów

Powiązanie ze spadkami meteorytów

Wykluczone jest jakiekolwiek powiązanie bolidu PF20151031 z rzekomym meteorytem odnalezionym 31.10.2015 roku na Dolnym Śląsku. Taurydy są zjawiskami pochodzenia kometarnego, materia ulegająca ablacji jest bardzo porowata i wrażliwa mechanicznie, ulega błyskawicznemu odparowaniu na dużej wysokości. Co więcej odległość pomiędzy końcowym punktem bolidu a wskazywanym miejscem odnalezienia opisywanych obiektów jest ogromna i wyklucza jakiekolwiek powiązanie, zupełnie niezgodny jest też kierunek lotu. Próbę powiązania zjawiska z upadkiem meteorytu można porównać do próby powiązania kawałka gumy odnalezionego we Wrocławiu z eksplozją opony w pobliżu Szczecina.

Aktualna jakość danych

Parametry bolidu obliczone zostały na podstawie jednej obserwacji fotograficznej i 6 obserwacji wideo uzyskanych za pomocą kamer sieci PFN. Są to wyniki obarczone pewną niepewnością, po zebraniu wszelkich dostępnych danych obliczenia zostaną powtórzone. Przedstawiony opis wystarczający jest jednak do nakreślenia podstawowych cech zjawiska z 31.10.2015 roku

Rzut trajektorii bolidu z 31 10 2015

ax's picture

Dyskusja o tegorocznych lirydach :)

Zapraszamy do dyskusji o Lirydach na żywo na naszym forum :)
W tym roku być może będzie większa aktywoność tego roju niż zwykle.

Topic: Lirydy w 2015 roku - możliwa większa aktywność do ZHR ok 90!

arek's picture

Dziś maksimum Lirydów

Miłośnicy obserwacji meteorów mają zwykle pełne ręce roboty od środka lata do początku zimy. W tym okresie swoją aktywnością co chwilę popisuje się jakiś duży lub ciekawy rój meteorów. Największy okres posuchy występuje za to w pierwszych miesiącach każdego roku. Od niespełna połowy stycznia, kiedy kończą się Kwadrantydy mamy ponad trzy miesiące bez żadnego ciekawego i dużego roju.


Liryd zarejestrowany przez Pawła Zarębę PFN42 Błonie

ax's picture

BOLID z 9 grudnia 2014

BOLID 09.12.2014

We wtorek 9 grudnia 2014 roku o godzinie 17:16:45 na obszarze południowej i południowo zachodniej Polski obserwowany był bardzo jasny bolid. Zjawisko o jasności porównywalnej z Księżycem widoczne było w różnych częściach kraju. Obserwatorzy z centralnej części kraju wspominali o zielonym bolidzie widocznym nisko nad południowym horyzontem, na Dolnym Śląsku bolid widoczny był wyżej i wydawał się być znacznie jaśniejszy. Bolid zarejestrowany został przez obserwatorów Polskiej Sieci Bolidowej, widoczny jest między innymi na zapisach ze stacji PFN41 Twardogóra, PFN38 Podgórzyn oraz PFN40 Otwock. Zjawisko wydaje się poruszać stosunkowo powoli, na zapisach z kamer widoczne są liczne rozbłyski świadczące o fragmentacjach wchodzącego do atmosfery ciała jak też o jego stosunkowo niewielkiej gęstości, być może mniejszej od gęstości skał ziemskich.

Zibi's picture

Perseidy 2014 - podsumowanie

PFN32 PAV60 Chełm

Tegoroczne Perseidy zaprezentowały piękne maksimum swojej aktywności w nocy 12/13 sierpnia. Pomimo nieciekawie zapowiadającej się pogody i nieprzychylnej fazy Księżyca (dwa dni po pełni Superksiężyca) meteory dopisały - ok. 70% powierzchni kraju mogło doświadczyć dłużej lub krócej czystego nieba tej nocy.

ZHR (Zenithal Hourly Rate) określający liczbę meteorów obserwowanych w idealnych warunkach, wyznaczony przez IMO osiągnął o godzinie 02:03 UT ZHRmax = 68 +/-5. Liczbę tę wyznacza się na podstawie doniesień obserwatorów wizualnych, z Polski dane przesłali: Agnieszka Szkup (Teff=2.8h / nPER=16), Maciej Kwinta (5.9h/60) i Maciek Myszkiewicz (43.3h/150). Aktualne wyniki znajdują się na stronie International Meteor Organization.


Wykres aktywności uzyskany z wizualnych obserwacji meteorów. POWIĘKSZ

brahi's picture

Cyrqlarz no. 208


CYRQLARZ No. 208 - Sierpień 2014

Zapraszam do lektury kolejnego po dłuższej przerwie numeru Cyrqlarza. Numer 208 pod redakcją Łukasza Wożniaka to 36 stron na których znajdziemy między innymi:

- Historię sieci bolidowej PFN - obszerny artykuł z okazji 10-lecia Polskiej Sieci Bolidowej

- Sprawozdanie z z XXIX Seminarium PKiM

- Artykuły dotyczące zawartości radionuklidów w meteorytach

- Relację z wyprawy w obszar spadku czelabińskiego

- Przegląd bolidów zarejestrowanych przez sieć PFN

- Informacje dla obserwatorów

Życze przyjemnej lektury!

ax's picture

Koszulki na 10 lecie - ostatnie sztuki!

jeśli nie posiadasz wyjątkowej koszulki PKiM to czas to zmienić!

Zostały jeszcze 4 koszulki z okazji 10 lecia PFN!

ax's picture

Perseidy 2014 - Co przyniosą nam Perseidy w 2014 roku?

Perseidy są jednym z najłatwiejszych do zaobserwowania i jednym z największych corocznych rojów meteorowych. Zjawisko to często potocznie nazywamy Łzami Świętego Wawrzyńca.

Aktywność tego roju zaczyna się już w połowie lipca a kończy się pod koniec sierpnia, a wynosi od kilku zjawisk na godzinę na początku i końcu jego aktywności do ponad 100 zjawisk w okolicach maksimum przypadającym zazwyczaj między 11 a 13 sierpnia.

Radiant roju w momencie maksimum leży na granicy dwóch gwiazdozbiorów Perseusza i Kasjopei, mniej więcej w okolicach popularnych mgławic NGC 884 i NGC869.

Zibi's picture

2014 05 26/27 - sprajty


Sprajt 20:00:08 UT PFN41 Twardogóra, Henryk Krygiel POWIĘKSZ


Sprajt 20:00:08 UT PFN48 Rzeszów, Marcin Bęben POWIĘKSZ

Zibi's picture

2014 05 24/25 - Camelopardalidy


20:13:31 UT PFN20 Urzędów, Mariusz Gozdalski POWIĘKSZ


20:13:31 UT PFN40 Otwock, Zbyszek Tymiński POWIĘKSZ