3 czerwca o 22:11 UT stacja PFN 24 Gniewowo prowadzona przez wyżej podpisanego, zarejestrowała bardzo rzadkie zjawisko - sprite'a który pojawił się nad odległą chmurą burzową. Pierwsze tego typu zjawisko zarejestrowane przez Polską Sieć Bolidową zostało utrwalone niemal rok temu również z Pomorza.

Sprites'y najczęściej powstają na wysokościach 80-150 km nad powierzchnią ziemi. Wystrzeliwując z chmury burzowej mają nie rzadko ponad 50 km wysokości . Są to zjawiska bardzo krótkotrwałe trwające kilka milisekund - stąd ogromna trudność w rejestracji tego fenomenu natury.

Na stronie PARMO zamieszczono nowe obserwacje radiowe Eta-Aquarydów i Lirydów, wykonane przez Zdzisława Cieślikowskiego. Obserwacje z Japonii sugerują że w tym roku Eta-Aquarydy wykazały się krótkimi wybuchami (wzrost prawie dwa razy) aktywności w okolicach 45.2 i 46 stopni długości słonecznej, jednak na razie trudno te informacje potwierdzić.

Aktywność eta-Aquarydów trwa orientacyjnie od 19 kwietnia do 28 maja. Maksimum występuje zazwyczaj z 05/06 maja. W roku 2010 największej aktywności można się spodziewać najprawdopodobniej nad ranem 6 maja (maksimum około godziny 8 UT rano środa). Wg. IMO ETA mogą w tym roku osiągnąć aktywność ZHR nawet 85 zjawisk/godzinę!

W najbliższych dniach swoją aktywność zaczynają bardzo słabo zbadane Eta Lirydy - nowy rój, który niedawno zagościł na oficjalnej liście rojów meteorów Intertnational Meteor Organization (IMO).

Eta Lirydy są związane z kometą C/1983H1 IRAS-Araki-Alcock, której orbita zbliża się bardzo do orbity Ziemi. Już sam ten fakt sugerował, że materiał wyrzucony z komety może być źródłem roju meteorów.

Od pewnego czasu zaczęły to potwierdzać obserwacje fotograficzne i wideo, które wskazują na to, że Eta Lirydy na naszym niebie faktycznie widać. Wstępne wyniki wskazują na to, że meteory z tego roju możemy obserwować od 3 do 12 maja z maksimum w okolicach 9 maja. Nie jest jednak wykluczone, że rój jest aktywny aż do 17 maja, a maksimum aktywności wypada dzień lub nawet dwa później.

Początek kwietnia to okres, kiedy mamy szansę dojrzeć na niebie bardzo jasne zjawiska meteorowe. Są one na tyle duże, że już dwukrotnie w historii w tym okresie udało się zarejestrować zjawisko na niebie i powiązać je ze znalezionym meteorytem - poinformował PAP dr hab. Arkadiusz Olech z Centrum Astronomicznego PAN w Warszawie.

7 kwietnia 1959 roku w godzinach od 19:30:20 do 19:30:27 czasu uniwersalnego (UT) obserwatorzy znajdujący się na terytorium ówczesnej Czechosłowacji mieli okazję podziwiać zjawisko niecodziennej urody. Wieczorne niebo przeciął przepiękny bolid, którego jasność oceniono na minus 19 magnitudo (a więc na 250 razy jaśniejsze od Księżyca w pełni!). Zjawisko to zostało ponadto sfotografowane przez dwie stacje bolidowe znajdujące się w Ondrzejowie oraz Prcicach.

Kwadrantydy są rojem meteorów z radiantem na pograniczu gwiazdozbiorów: Herkulesa, Smoka i Wolarza. Jego nazwa pochodzi od nieistniejącego już gwiazdozbioru Kwadrantu Ściennego (łac. Quadrans Muralis), który został usunięty z map nieba w roku 1922 decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU).

20 lutego 2009 w PFN 24 Gniewowo ruszyła pierwsza w Polsce automatyczna fotograficzna stacja bolidowa konstrukcji Przemysława Żołądka. Przez parę miesięcy była testowana „w terenie”. Na bieżąco operator stacji (wyżej podpisany) przesyłał uwagi, sugestie do konstruktora, który na bieżąco wprowadzał modyfikacje w oprogramowaniu tak, aby awaryjność stacji zminimalizować do zera.

W końcu stacja w połowie września wróciła do Warszawy, aby przybrać obecną formę. W ostatni weekend 7-8 listopada stacja została zainstalowana na nowo w Gniewowie, na Pomorzu. Podobna stacja w chwili gdy pisze te słowa, montowana jest w Poznaniu u Mirosława Krasnowskiego...

Dariusz Dorosz -PKIM

Pierwsze Taurydy można obserwować już od końca października, ostatnie zaś nawet 25 listopada. Wśród kompleksu Taurydów możemy wyodrębnić m.in dwa roje: Taurydy południowe z maksimum aktywności roju wypadającym 5 listopada, a także Taurydy północne z maksimum aktywności 12 listopada.

Rój ten charakteryzuje się dość niskim ZHR-em wynoszącym '5' jednak mała ilość rekompensowana jest dość jasnymi zjawiskami. Bolidy pochodzące z tego roju nie są rzadkością, które w połączeniu z małą prędkością stanowią nie lada przeżycie dla miłośnika nieba.

Warto wspomnieć, iż przykładowo w 2005 roku każdej nocy można było zaobserwować po kilkanaście bolidów, w tym także bolidy powyżej - 10 magnitudo ! Wraz z ekstremalnie jasny -15 mag z 04/05 11 2005 (poniżej)

Pierwsze Orionidy można już obserwować od samego początku października, ostatnie zaś nawet 7 listopada. Tegoroczne maksimum aktywności tego roju wypada 21 października, rano o 10 UT z ZHR-em na poziomie 30. W Polsce zatem kluczową nocą będzie 20/21 października. Faza Księżyca podczas nocy maksimum nie przeszkodzi nam w obserwacjach. Warto wspomnieć, iż ZHR w 2006 i 2007 sięgnął aż 70, gdzie standardowe maksimum wynosiło w latach poprzednich 30.

Ciałem macierzystym, twórcą roju jest jedna z najsłynniejszych komet -1P/Halley'a o okresie orbitalnym ok. 75 lat. Ostatni jej powrót nastąpił w 1986 roku. Jest ona także twórcą innego roju- eta-Akwarydów. W przeszłości w latach 1936, 1993, 1998 Orionidy popisywały się wybuchami aktywności na poziome ok. 50-60, lecz było to kilka dni przed normalnym maksimum. Dlatego też warto wyjść na obserwacje również w inne noce.

Miło nam poinformować, iż w dziale "Galeria" pojawiły się zdjęcia z Warsztatów astronomicznych zorganizowanych przez Pracownie Komet i Meteorów za pośrednictwem Kamila Złoczewskiego oraz Krzysztofa Polakowskiego. Spotkanie astronomiczne dla młodzieży odbyło się w Leśnej Hucie w dniach 25-28 maja 2009.

          >>> ZOBACZ GALERIĘ <<<