Polish Fireball Network - Pracownia Komet i Meteorów

Maksimum Perseidów w tym roku niefortunnie wypadło po południu czasu UT 12 sierpnia, przy tym wiele stacji borykało się ze niestałą, pochmurną pogodą. Tym niemniej, niezmiennie jak każdego lata, było to wydarzenie obfitujące w bardzo liczne i bardzo spektakularne detekcje, a PKiM skierował w niebo wszystko co miał - kamery, aparaty i oczy. W czasie maksimum obserwacje prowadzone były także na obozie PKiM w Bukowcu. Efekty można zobaczyć poniżej.

9 sierpnia rozpoczął się już XXIV obóz astronomiczny Pracowni Komet i Meteorów, który odbywa się tym razem w Bukowcu koło Łodzi. Pierwszej nocy obserwatorzy pomimo pełnej gotowości nie doczekali się czystego nieba. Całe szczęście dzisiejsza noc pozwoliła na przeprowadzenie obserwacji i każdy z nas zaobserwował po ok. 100 meteorów podczas dwugodzinnych obserwacji. Po odespaniu nocy przyszedł czas na wypełnienie raportów PKiM i IMO oraz kolejny wykład.

Rys. 1. Obszar nieba w którym znajduję się radiant Perseidów. (M.Wiśniewski -PKIM)

Już w najbliższą sobotę czeka nas prawdziwa noc spadających gwiazd czyli znane od dawna maksimum Perseidów. Perseidy są jednym z najłatwiejszych do zaobserwowania i jednym z największych corocznych rojów meteorowych. Na obserwacje najlepiej przeznaczyć dwie noce - z soboty na niedzielę oraz z niedzieli na poniedziałek (11/12 i 12/13 sierpnia). Perseidy są szybkimi meteorami wybiegającymi z gwiazdozbioru Perseusza. Nie znaczy to że należy spoglądać w kierunku tego gwiazdozbioru - wprost przeciwnie, obserwować można dowlną część nieba. Meteory te zazwyczaj pozostawiają wyraźne ślady na niebie, niemal podczas każdego maksimum trafiają się też jaśniejsze bolidy o jasności znacznie przekraczającej jasność planety Wenus. Tegoroczne maksimum obserwowane będzie przez uczestników XXIV Obozu Astronomicznego PKiM w Bukowcu pod Łodzią

W nocy z 27 na 28 lipca b.r. kamera PFN38 w Podgórzynie uchwyciła odległe, ale potężne zjawisko, o czym niezwłocznie powiadomił prowadzący stację Tomasz Krzyżanowski. Po chwili okazało się, że zjawisko zostało także uchwycone, z jeszcze większej odległości, przez stację PFN41 w Twardogórze, którą opiekuje się Henryk Krygiel. Z pierwszych szacunków wynikało, że mamy do czynienia z bardzo jasnym i wolnym zjawiskiem, prawdopodobnie gdzieś nad Niemcami, które potencjalnie mogło zaowocować spadkiem. Atmosferę podgrzało do białości zdjęcie nadesłane na nasz adres przez pasjonata o nicku SQ1FYB...

Uczciwie trzeba powiedzieć, że sprity robią się nieco uciążliwe. Za sprawą potężnych burz przechodzących wczoraj i dziś kilkoma falami przez Polskę ilość tych wspaniałych zjawisk przekroczyła wszelkie granice przyzwoitości. Ponownie obfite żniwa mieli Tomasz Krzyżanowski PFN38 Podgórzyn i Henryk Krygiel PFN41 Twardogóra, kolejny raz zresztą zaliczając kilka obserwacji bazowych. Przy tym, gdyby ktoś nie zwrócił uwagi, to kamery złapały też parę meteorów...

Uaktualnienie 2012.07.02 Obserwacje bazowe z Czechami. Martin Popek z Nydka przesłał detekcje z nocy 30 czerwca na 1 lipca. Prawdopodobnie cztery z nich to obserwacje bazowe zjawisk zarejestrowanych także przez nas - a pozostałe są niezwykle okazałe.

Ze względu na marną pogodę pierwsze półrocze upływa pod znakiem spritów a nie bolidów. Może powyższe stwierdzenie jest nieco na wyrost, ale ilość tych zjawisk, generowanych przez niespokojną aurę jest wyjątkowa. Jeszcze w zeszłym roku novum była pierwsza obserwacja bazowa w historii PFN, obecnie taki przypadek zdaje się niemalże powszednieć. Tym razem szczęście mieli Tomasz Krzyżanowski PFN38 Podgórzyn oraz Henryk Krygiel PFN41 Twardogóra - który miał także sposobność obserwacji tych zjawisk 18 czerwca, czego efekty również można obejrzeć.

Kolejna rejestracja sprita, tym ciekawsza, że w polu widzenia był też całkiem pospolity, zwyczajny meteor. Zjawisko zostało zarejestrowane przez stację PFN42 Błonie, prowadzoną przez Pawła Zarębę.

Uwaga: wciąż są wolne miejsca na tegoroczny obóz PKiM. Termin nadsyłania zgłoszeń zostaje przedłużony do odwołania

W dniach od 9 sierpnia do 19 sierpnia 2012 odbędzie się XXIV Obóz Astronomiczny PKiM. Obóz organizowany jest przez stowarzyszenie Pracownia Komet i Meteorów we współpracy z Obserwatorium Astronomicznym im. Papieża Sylwestra II oraz stowarzyszeniem OnJaTy w Bukowcu k./Łodzi. Tegoroczne spotkanie poświęcone będzie badaniom roju Perseidów, podczas obozu przeprowadzone zostaną obserwacje maksimum roju. Uczestnicy zapoznają się z metodami wykorzystywanymi przy obserwacjach tego typu zjawisk i przejdą odpowiednie przeszkolenie.

Plan obozu:

Plan XXIV Obozu PKiM

09.08.2012 - Czwartek
- Przybycie uczestników obozu
- Wstęp do obserwacji wizualnych, techniki wyznaczania jasności meteoru, widoczności granicznej, sposób określania zachmurzenia, jak rozpoznawać Perseidy
- Obserwacje meteorów od godziny 23 (wprowadzenie dla nowych obserwatorów, obserwacje forograficzne, radiowe i video)
- W przypadku braku pogody wypoczynek

10.08.2012 - Piątek
- Wypełnianie raportów obserwacyjnych
- Wprowadzanie własnych obserwacji do bazy danych IMO
- Wykład - Rozmieszczenie radiantów rojów meteorowych, własności obserwowanych rojów, kryteria przynależności
- Obserwacje różnymi metodami od godziny 21:30 do 3:45 lub w razie braku pogody - ćwiczenia na programie symulującym roje meteorowe

11.08.2012 - Sobota
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO, ćwiczenia na symulatorze rojów
- Wykład - Współczesna wiedza na temat roju Perseidów.
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody obserwacje radiowe perseidów

12.08.2012 - Niedziela
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO (po nocy maksimum w praktyce całodzienne)
- Podsumowanie wyników z ubiegłej nocy
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody obserwacje radiowe perseidów

13.08.2012 - Poniedziałek
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO (j.w.)
- Podsumowanie wyników z ubiegłej nocy
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody odpoczynek

14.08.2012 - Wtorek
- Wypełnainie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Wprowadzenie do obserwacji metodą szkicowania
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody ćwiczenia ze szkicowaniem symulowanych meteorów

15.08.2012 - Środa
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Określanie przynależności meteorów według obserwacji z ostatniej nocy
- Wykład - sposoby wyznaczania aktywności roju, analiza obserwacji wizualnych
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45, w razie braku pogody ćwiczenia z opracowywania prostych analiz obserwacji

16.08.2012 - Czwartek
- Wypełnianie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Wykład: astrometria meteorów z wykorzystaniem programu AstroRecord
- Obserwacje od godziny 21:30 do 3:45
- W razie braku pogody ćwiczenia praktyczne na programie AstroRecord

17.08.2012 - Piątek
- Wprowadzanie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Prosty test sprawdzający (bez obaw ;>)
- Ognisko
- Obserwacje przy użyciu teleskopu w obserwatorium w Bukowcu

18.08.2012 - Sobota
- Wprowadzanie raportów, wprowadzanie danych do IMO
- Wykład - aktywność rojów meteorowych w ciągu całego roku, sposoby opracowywania i przesyłania obserwacji
- Obserwacje od godziny 21:30.

19.08.2012 - Niedziela

- Wyjazd uczestników

W nocy z 11/12 i 12/13 sierpnia przeprowadzone zostaną obserwacje maksimum - będą to obserwacje wizualne jak też obserwacje wykonywane technikami fotograficznymi, radiowymi i przy użyciu kamer video. Po wstępnym opracowaniu (jeszcze w trakcie obozu) dane od obserwatorów przekazane zostaną do bazy danych IMO (międzynarodowej organizacji zajmującej się badaniami meteorów) gdzie w czasie rzeczywistym powstanie analiza aktywności roju. Na przykładzie danych przychodzących z sieci PFN preztować będziemy też technikę obliczania trajektorii i orbit meteorów rejestrowanych na aparatach cyfrowych oraz na kamerach CCTV. W ciągu dnia prezentowane będą wykłady przybliżające początkującym tematykę badań meteorowych. Spodziewane są też dodatkowe atrakcje takie jak np. obserwacje teleskopowe z Obserwatorium Astronomicznego w Bukowcu k./Łodzi.

 
 
Tej nocy kamery PFN złapały kilka ciekawych zjawisk, w tym bolid z 00:49:30, który najefektowniej zarejestrował się u Pawła Zaręby, PFN42 Błonie, Mariusza Gozdalskiego, PFN20 Urzędów i Maćka Kwinty PFN06 Kraków. W sumie jak dotąd 8 stacji zgłosiło rejestrację tego zjawiska, w tym Urzędów i Kraków podwójnie.

Niestała, wiosenna pogoda sprzyja łowcom spritów. Kolejne detekcje zarejestrowała kamera ze stacji PFN41 w Twardogórze, której operatorem jest Henryk Krygiel. Szczególnie jedno ze zjawisk ukazało złożoną strukturę, uwieczniając się aż na 3 kolejnych klatkach.

Uaktualnienie 2012.05.13 Obserwacje bazowe z Czechami. Martin Popek z Nydka przesłał detekcje z tej samej burzy - prawdopodobnie 3 z nich to obserwacje bazowe zjawisk zarejestrowanych także przez PFN41.
Uaktualnienie 2012.05.14 Kolejne obserwacje bazowe z Czech. Sprity z tej burzy zostały zarejestrowane także przez Jiří Srbę, z miejscowości Mikuluvka koło Vlažského Meziříčí. Tym samym mamy już prawdopodobnie potrójną obserwację każdego z trzech zjawisk.